Της Βάσως Αγγελέτου
Τομή στη σχέση servicer – δανειολήπτη φέρνουν οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες ενημέρωσης που λειτουργούν από τις αρχές Απριλίου βάσει του νόμου για το ιδιωτικό χρέος που θέσπισε το Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών στα τέλη του 2023.
Η ενημέρωση των “κόκκινων” δανειοληπτών σε πραγματικό χρόνο, όπως συμβαίνει στις τράπεζες μέσω του internet & mobile banking, ήταν επιβεβλημένη λόγω της αδυναμίας των εταιρειών διαχείρισης να εξυπηρετήσουν εγκαίρως και με ακρίβεια μεγάλο αριθμό οφειλετών.
Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται και από τα πρόστιμα που ανακοίνωσε εχθές, Τρίτη, το υπουργείο Ανάπτυξης ύψους 780.000 ευρώ στους τρεις μεγαλύτερους servicers, Cepal, Intrum και doValue, για “αθέμιτες πρακτικές” όσον αφορά στην εξυπηρέτηση των δανειοληπτών και την προώθηση ρυθμίσεων. Σύμφωνα με πηγές του κλάδου, τα πρόστιμα αφορούν σε μεμονωμένες περιπτώσεις οι οποίες εντοπίστηκαν και διευθετήθηκαν εντός του 2023.
Εκ μέρους των servicers, με τους οποίους συνομίλησε το Capital.gr στον απόηχο της απόφασης του υπουργείου Ανάπτυξης, αναγνωρίζεται πράγματι η ανάγκη για ακόμη μεγαλύτερες επενδύσεις σε τεχνολογία και ανθρώπινο προσωπικό για την καλύτερη διαχείριση του όγκου των 2,5 εκατομμυρίων δανείων -αξίας 70 δισ. ευρώ- που διαχειρίζονται σήμερα.
Όπως εξηγούν, το 2020 περιήλθαν στα χέρια τους μη εξυπηρετούμενα δάνεια δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία τιτλοποιήθηκαν και εξαγοράστηκαν από funds στο πλαίσιο των προγραμμάτων “Ηρακλής”. Πολλά εξ αυτών είχαν ελλιπείς φακέλους (στοιχεία επικοινωνίας δανειοληπτών, εγγυητών κ.λπ.), ενώ σημαντικός αριθμός δανείων είχαν ενταχθεί στον Νόμο Κατσέλη με αποτέλεσμα να συνοδεύονται από χειρόγραφες δικαστικές αποφάσεις.
Αυτές οι δυσλειτουργίες στη διαχείριση και παρακολούθηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων έχουν ως αποτέλεσμα πλήθος παραπόνων προς τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή και την Τράπεζα της Ελλάδας, οι οποίες προέβησαν σε μέτρα για την αυστηροποίηση της λειτουργίας του κλάδου.
Αρχικά η Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους προώθησε τον εξωδικαστικό μηχανισμό για την αυτοματοποιημένη και ολιστική ρύθμιση των χρεών προς τράπεζες και Δημόσιο και κατόπιν εισηγήθηκε τον νόμο περί λειτουργίας ηλεκτρονικής πλατφόρμας ενημέρωσης.
Νέες πιέσεις για περισσότερες ρυθμίσεις
Σημειώνεται, πάντως, ότι παρότι οι πλατφόρμες δίνουν λύση στην άμεση πληροφόρηση των δανειοληπτών σχετικά με το υπόλοιπο της οφειλής και το επιτόκιο της, το ύψος της δόσης και την ημερομηνία καταβολής, ωστόσο δεν αντιμετωπίζουν το δεύτερο σκέλος όπου εντοπίζονται δυσλειτουργίες – τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Προκειμένου να εξαλειφθεί το δυσθεώρητο ύψος των NPEs, απαιτείται πληρέστερη ενημέρωση των δανειοληπτών σχετικά με τα εργαλεία που προσφέρει η Γενική Γραμματεία, όπως ο εξωδικαστικός, η πλατφόρμα διμερών ρυθμίσεων και η πλατφόρμα του κώδικα δεοντολογίας, καθώς και ταχύτερη διαχείριση των αιτημάτων ρυθμίσεων που λαμβάνουν οι servicers.
Έτσι, πέραν της νέας νομοθεσίας που εισηγήθηκε το ΥΠΕΘΟ, ασφαλείς πληροφορίες του Capital.gr αναφέρουν ότι η ΓΓΔΙΧ έχει σκοπό να ασκήσει περαιτέρω πιέσεις στους servicers για περισσότερες και πιο βιώσιμες διμερείς ρυθμίσεις οι οποίες θα οδηγήσουν στη θεραπεία των μη εξυπηρετούμενων δανείων που εν πολλοίς “βαλτώνουν” αποκλείοντας εκατοντάδες χιλιάδες οφειλέτες από το τραπεζικό σύστημα.
Πέραν του ΥΠΕΘΟ, αποφασιστική δράση στο ζήτημα έχει αναλάβει και η Τράπεζα της Ελλάδος. Από το βήμα της Βουλής τη Δευτέρα, ο κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας προειδοποίησε ότι η μεταφορά των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες στους servicers δεν σημαίνει αυτόματα και την οριστική εξάλειψη του χρέους αυτού από την οικονομία.
Έτσι, στο πλαίσιο της υιοθέτησης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας το προηγούμενο διάστημα, ο Επόπτης αυστηροποίησε το πλαίσιο λειτουργίας των servicers απαιτώντας διαφανείς διαδικασίες ρυθμίσεων των οφειλών και των αιτημάτων ρύθμισης, της εταιρικής διακυβέρνησης κλπ.
Πηγές με γνώση των διαδικασιών αναφέρουν ότι, στη βάση των νέων απαιτήσεων, θα ενταθούν οι έλεγχοι από την ΤτΕ προκειμένου να διαπιστωθεί η συμμόρφωση των εταιρειών διαχείρισης στο νέο πλαίσιο. Ήδη, ο Επόπτης έχει ελέγξει δύο servicers, στον έναν εκ των οποίων (Thea Artemis) να έχει προβεί σε επιβολή προστίμου, ενώ στον δεύτερο η διαδικασία ελέγχου δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, όταν εντοπίζονται παραβιάσεις των νέων κανονισμών ο Επόπτης θα επιβάλλει πρόστιμα στους servicers, ακόμη και όταν οι εν λόγω παραβιάσεις επιλύονται.