Η αυτοκτονία ενός γνωστού επιχειρηματία ζωντανά σε τηλεοπτική εκπομπή ταράζει τα νερά της κοινής γνώμης, ενώ οι πολιτικοί δεν αντιδρούν. Οι δημόσιες αυτοκτονίες, όμως, συνεχίζονται κι έτσι ο αστυνόμος Χαρίτος καλείται να βρει το νήμα που τις συνδέει προσπαθώντας παράλληλα να αντιμετωπίσει στο εσωτερικό του Τμήματος Ανθρωποκτονιών αυτούς που εποφθαλμιούν τη θέση του. Η ως άνω περιγραφή αφορά το βιβλίο του Πέτρου Μάρκαρη «Ο Τσε αυτοκτόνησε».
Η ιστορία εξελίσσεται στην Αθήνα των Ολυμπιακών Αγώνων, των αναπτυξιακών προγραμμάτων, των οικονομικών σκανδάλων, του ρατσισμού και της ωμής βίας. Το βιβλίο δεν μου ήρθε στον νου επειδή βρήκα κάποιες αντιστοιχήσεις με τα όσα συμβαίνουν σήμερα στον πολιτικό και τον δημόσιο βίο, μπορεί και να υπάρχουν, αλλά λόγω του τίτλου. Και πιο συγκεκριμένα: Αν στη θέση του Τσε βάλετε τη λέξη «ΣΥΡΙΖΑ», θα μπορέσετε να καταλάβετε τα όσα διαδραματίζονται στην Κουμουνδούρου μετά την παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από βουλευτής.
Η απόφαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ να δηλώσει υποταγή -και μάλιστα άνευ όρων- στον Τσίπρα ισοδυναμεί πράγματι με αυτοκτονία. Εφεξής, το κόμμα του οποίου προΐσταται ο Σωκράτης Φάμελλος -και μέχρι να ανακοινώσει ο πρώην πρωθυπουργός την απόφασή του για την ίδρυση νέου πολιτικού φορέα- θα λειτουργεί όπως οι πτωχευμένες εταιρείες που βρίσκονται σε καθεστώς εκκαθάρισης.
Το πρόβλημα είναι τι θα πράξουν οι βουλευτές και τα στελέχη της Κουμουνδούρου αν ο Τσίπρας δεν προχωρήσει, τελικά, σε ίδρυση κόμματος. Θα περιφέρουν το σαρκίο τους στις τηλεοράσεις και τα ραδιόφωνα εκλιπαρώντας τον για μια γρήγορη απάντηση; Οταν τους ρωτάνε οι δημοσιογράφοι, οι πολιτικοί των άλλων κομμάτων, οι ψηφοφόροι τους τι θα κάνουν στην πορεία προς τις κάλπες, ποιοι είναι οι στόχοι τους, το εκλογικό τους στοίχημα, τι θα λένε; «Περιμένουμε τον Τσίπρα»;
Ο ΣΥΡΙΖΑ με την απόφαση της Πολιτικής του Γραμματείας ουσιαστικά παύει να υφίσταται ως κόμμα και μετατρέπεται σε συνιστώσα ενός οιονεί κόμματος, του κόμματος Τσίπρα, το οποίο δεν έχει ιδρυθεί και είναι άγνωστο, για ορισμένους και αμφίβολο, αν και πότε θα ιδρυθεί. Αν ο Φάμελλος και οι σύντροφοί του δεν έχουν λάβει διαβεβαιώσεις, και μάλιστα ισχυρές, από τον Αλέξη ότι αναλαμβάνει άμεσα την πρωτοβουλία ίδρυσης νέου πολιτικού φορέα της Κεντροαριστεράς, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ μπαίνει σε πολύ σκοτεινό τούνελ και το αδιέξοδό του θα καταγράφεται με μείωση των ποσοστών του στις δημοσκοπήσεις, όσο το «κόμμα Τσίπρα» καθυστερεί να αναρτηθεί στη μαρκίζα του κομματικού συστήματος.
Για παράδειγμα, αν ο Τσίπρας ανακοινώσει την ίδρυση κόμματος, ας πούμε τον Ιούλιο, τι θα κάνουν μέχρι τότε οι βουλευτές και τα στελέχη της Κουμουνδούρου; Θα λειτουργούν στο ρελαντί περιμένοντας το αφεντικό; Πώς θα μπορέσουν εφεξής να είναι πιστευτοί αν λένε ότι «εμείς συνεχίζουμε ανεξάρτητα από το τι θα αποφασίσει ο Αλέξης»; Η Πολιτική Γραμματεία άλλο αποφάσισε: Περιμένουμε τον Τσίπρα, είπαν, και θέτουμε τον ΣΥΡΙΖΑ στην υπηρεσία του.
Κατά ορισμένους, η απόφαση του Φάμελλου και των συντρόφων του δεν βοηθάει πάντως τον Αλέξη, αφού ουσιαστικά διαλύει το rebranding του. Προσπάθησε πολύ για να απεξαρτηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ και να δώσει την εντύπωση ότι ξεκινά κάτι καινούριο. Κάτι που δεν θα περιλαμβάνει «σημαδεμένους» συντρόφους του από το παρελθόν, δεν θα κινείται στον χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς, αλλά στη μεταρρυθμιστική σοσιαλδημοκρατία, σε επίπεδο προγράμματος και εθνικών προτεραιοτήτων θα λαμβάνει σοβαρά υπ’ όψιν του τα θέματα του πατριωτισμού και της μετανάστευσης και δεν θα εξαντλείται η ρητορική του στα δικαιώματα, στις μειονότητες και τον «κοσμοπολιτισμό της μεγάλης εικόνας».
Αν ξαφνικά δοθεί η εντύπωση ότι ο Τσίπρας ουσιαστικά τίθεται ξανά επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, όλες οι προσπάθειές του με το Ινστιτούτο, τις διεθνείς εκδηλώσεις, το Χάρβαρντ, τη Σορβόννη, τον Σάντερς, η μετατόπιση προς την Κεντροαριστερά τινάζονται στον αέρα. Θα ήταν λάθος και μέγιστη ανοησία αν ο Τσίπρας ευχαριστούσε τους παλαιούς του συντρόφους που του έκαναν αυτό το «δώρο», να του δώσουν πίσω το κόμμα του. Και «ο Τσίπρας μπορεί να έχει πολλά ελαττώματα όμως ανόητος δεν είναι», μας λέει ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς που έχει φύγει από τον ΣΥΡΙΖΑ και οι σχέσεις του με τον Αλέξη δεν είναι και οι καλύτερες.
Θα τους γυρίσει την πλάτη
Το πιθανότερο είναι ο Τσίπρας να γυρίσει την πλάτη του στους πρώην συντρόφους του όχι επειδή δεν τους συμπαθεί, αλλά επειδή κατανοεί ότι η απόφαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ να γίνει συνιστώσα του υπό ίδρυση (;) κόμματός του είναι παγίδα. Θέλουν να τον εμφανίσουν ως δικό τους, ενώ ο ίδιος δεν το θέλει και -τους περισσότερους- δεν τους θέλει. Ο Τσίπρας θεωρεί τον ΣΥΡΙΖΑ βαρίδι και οι παλιοί του σύντροφοι θέλουν να του το φορτώσουν.
Για να μπορέσουν «να αλαφρώνουν και να διασωθούν και οι ίδιοι». Κατά κάποιον τρόπο, είναι όπως το «δώρο» που έκαναν το 1974 οι πολιτευτές της Ενωσης Κέντρου στον Ανδρέα Παπανδρέου. Εντάξει, δεν είναι ακριβώς η ίδια αντιστοίχιση. Αλλες οι συνθήκες τότε και καμία σχέση ο Τσίπρας με τον Παπανδρέου. Ουσιαστικά, όμως, όπως και τότε, γίνεται η ίδια πρόταση: «Αρχηγέ, εμείς είμαστε εδώ, έλα και ανάλαβε. Πού να τρέχεις τώρα για νέα πράγματα».
Αν ο Τσίπρας επρόκειτο να πάρει το «δώρο» του Φάμελλου, του Θεοχαρόπουλου, του Καλπάκη, της Ολγας, της Μαριλίζας, του Παππά, του Ζαχαριάδη, του Ματζουράνη, του Ραγκούση και των υπολοίπων θα αυτοκτονούσε και αυτός. Μπορεί ο Τσίπρας να μην ξέρει τη Δηιάνειρα, την Ιόλη, τον Λίχα, τον χιτώνα του Ηρακλή, γνωρίζει όμως ότι αν φορέσει το «γαμήλιο κουστούμι» που του έραψαν στην Πολιτική Γραμματεία οι παλαιοί σύντροφοί του, το πιθανότερο είναι να υποστεί πολιτική δηλητηρίαση και στις εκλογές να τον τυλίξουν σε… σάβανο αφενός ο Μητσοτάκης και αφετέρου ο Ανδρουλάκης, ο Βελόπουλος και η Ζωή Κωνσταντοπούλου, τα κόμματα των οποίων πρέπει να ξεπεράσει για να κατακτήσει τη δεύτερη θέση.
Αν ο Τσίπρας εμφανιστεί ως η συνέχεια του ΣΥΡΙΖΑ -και μάλιστα χωρίς τη Νέα Αριστερά, τους kasselistas και αυτούς που απογοητευμένοι από το αποτέλεσμα του 2023 πήγαν είτε στο σπίτι τους, είτε στο ΚΚΕ, είτε στον Βαρουφάκη, είτε στο ΠΑΣΟΚ- ο Μητσοτάκης θα κάνει, και είναι λογικό, πάρτυ.
Δεν είναι όμως και εύκολο για τον Τσίπρα να πετάξει στα σκουπίδια την πρόταση των συντρόφων του να είναι οι παραστάτες του στην εκλογική παρέλαση της πληθυντικής Κεντροαριστεράς. Εάν το πράξει και δεν γίνει δωρεοδόχος τους, τότε αυτοί θα μπορούν να ισχυριστούν πως δεν ευθύνονται οι ίδιοι για την καταβύθιση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ο Αλέξης, ο οποίος, παρότι έφυγε ο Κασσελάκης, αρνείται να αναλάβει την ευθύνη για την ανασυγκρότηση του κόμματος, το οποίο ουσιαστικά ο ίδιος ίδρυσε ως φορέα κυβερνητικής εξουσίας.
Οι ίδιοι δέχονται να «θυσιαστούν» και του δίνουν τα κλειδιά της Κουμουνδούρου, αλλά αυτός θέλει να ταξιδέψει έχοντας παρέα κεντρώους και μετριοπαθείς κεντροαριστερούς και όχι «πολακιστές» και «τσακαλώτους». Με αυτόν τον τρόπο αποφορτίζονται και από τις πιέσεις που τους ασκούν οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, «να αφήσουν τις αυτόνομες πορείες και τις κολεγιές με τη Νέα Αριστερά και να πάνε με τον Αλέξη». Κατά κάποιον τρόπο, συνιστά και ένα ιδιότυπο blame game ή, όπως λένε στο Βραχώρι, «ποιος θα πάρει τον μουτζούρη».
Εξυπνη τακτική
Η μετάθεση της ευθύνης για την αποδιάλυση του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί πολιτικά να είναι μια έξυπνη τακτική, όμως εφόσον ο Αλέξης δεν… τσιμπήσει και αντί για τον «όλο ΣΥΡΙΖΑ» επιλέξει να πάρει μεμονωμένα στελέχη και βουλευτές, που ο ίδιος υπολήπτεται, τότε το πρόβλημα, στρατηγικά, θα το έχουν οι «δωροθέτες», οι οποίοι θα μπορούσαν, αντί για τον Τσίπρα, να προσεγγίσουν τον Χαρίτση, ακόμη και τον Ανδρουλάκη, και ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει συνιστώσα μιας κεντροαριστερής συμμαχίας, της οποίας τον πρώτο λόγο, εκ των πραγμάτων, θα έχει το ΠΑΣΟΚ.
Η αλήθεια είναι ότι αυτή την προοπτική, όπως λένε κορυφαίοι παράγοντες του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς, την έχει αποκλείσει ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος -στις συζητήσεις που γίνονται στο παρασκήνιο και είναι πολλές- εμφανίζεται «υπέρ το δέον φοβικός». Το σίγουρο είναι ότι ο επικεφαλής της Χαριλάου Τρικούπη ανησυχεί σφόδρα από το rebranding και την επιστροφή Τσίπρα, αλλά δεν μπορεί και να την ανακόψει, αφού το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται με τρεις καρδιακές αρτηρίες: τη δεξιά, την αριστερή και την αορτή, την κεντρική και μεγάλη που θέλει αυτόνομη πορεία. Και δυστυχώς για το κόμμα που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου η σημερινή του ηγεσία φαίνεται είτε να στερείται τα προσόντα που απαιτούνται για να το αναδιοργανώσει και να το κάνει ξανά μεγάλο και κυβερνητικό κόμμα, είτε θεωρεί, εσφαλμένα, ότι ο χρόνος δουλεύει υπέρ της.
Η θεωρία του «σάπιου φρούτου» ως εκλογική τακτική (2019-2023) κατέστρεψε τον Τσίπρα, ενώ η «επένδυση» στα επερχόμενα σκάνδαλα που θα αποκαλύψει η Ευρωπαία εισαγγελέας μπορεί να αποδειχθεί όπως το μουλάρι ο Αστραχάν του Βέγγου.
Να σημειώσουμε ότι τα «επερχόμενα» (οικονομικά σκάνδαλα, δίκες για τα Τέμπη και τον ΟΠΕΚΕΠΕ κ.ά.) είναι κάτι που λαμβάνει υπ’ όψιν του και ο Τσίπρας στον πολιτικό του σχεδιασμό για τον νέο φορέα της Κεντροαριστεράς. Από την άλλη, η καθυστέρηση στις ανακοινώσεις ενέχει κινδύνους, αφού το «κόμμα Καρυστιανού» ακούγεται όλο και πιο συχνά. Βεβαίως, οι δημοσκοπήσεις δεν βοηθάνε τον Τσίπρα. Τα ποσοστά που του δίνουν δεν είναι και τα καλύτερα δυνατά. Με «σκληρό πυρήνα» το 9%-10%, το πιθανότερο είναι ο Τσίπρας να κονταροχτυπηθεί με τον Ανδρουλάκη και τον Βελόπουλο για την τρίτη θέση αν η Καρυστιανού κάνει τελικά κόμμα.
Κάτι που ούτε να το σκεφτεί δεν θέλει ο πρώην πρωθυπουργός. Ορισμένοι διατείνονται πως μία ακόμη παράμετρος της απόφασης της Πολιτικής Γραμματείας είναι να τον «εκβιάσει» για να αποφασίσει όσο γίνεται πιο γρήγορα επειδή, όπως μας λέει μέλος της, «η καθυστέρηση βλάπτει σίγουρα εμάς, αλλά και τον Αλέξη επειδή μπορεί να τον προλάβουν οι εξελίξεις. Και, εκτός από την Καρυστιανού, είναι και ο Σαμαράς που μπορεί, εφόσον φτιάξει κόμμα, να αλλάξει τις πολιτικές ισορροπίες και να επηρεάσει καθοριστικά το εκλογικό και κυβερνητικό παιχνίδι». Και συμπληρώνει με το λενινιστικό: «Χτες ήταν νωρίς, αύριο -μπορεί να- είναι αργά, τώρα είναι η ώρα» για τον Αλέξη.
Για τον επισπεύδοντα Συριζαίο συνομιλητή μας η ώρα του Αλέξη είναι τώρα, όμως για τον Τσίπρα δεν είναι. Ο πρώην πρωθυπουργός τις επόμενες ήμερες, αν όχι αυτή την εβδομάδα, σίγουρα την επόμενη, θα ανακοινώσει το επιστημονικό συμβούλιο του Ινστιτούτου του και στη συνέχεια θα παρουσιάσει το βιβλίο του. Για το 2025 δεν έχει, πέραν κάποιας αρθρογραφίας ή συνέντευξης, κάτι άλλο στην ατζέντα του.
Εξάλλου ο Δεκέμβριος είναι γιορτινός μήνας. Και φέτος η χαρά του Τσίπρα θα είναι διπλή αν όσα ακούγονται στην εκδοτική πιάτσα ευσταθούν. Η προκαταβολή που θα λάβει από τον εκδοτικό οίκο είναι μεγάλη. Οι φήμες λένε πως μπορεί να καλύψει και τη χασούρα της βουλευτικής αποζημίωσης για το 2026.
Ενώ κάποιοι άλλοι διατείνονται ότι εφόσον οι πωλήσεις ξεπεράσουν τις 50.000, που είναι πολύ πιθανό, τότε τα χρήματα που θα πάρει ο Αλέξης -εάν το ποσοστό επί των πωλήσεων που θα λάβει είναι τόσο μεγάλο όσο λέγεται- μπορεί να φθάσουν και την αποζημίωση που λαμβάνει ένας βουλευτής στην τετραετία. Βεβαίως, όλα αυτά είναι φήμες που όμως, εφόσον βρίσκονται όντως κοντά στην αλήθεια, ίσως εξηγεί την ασυνήθιστη ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ, με την οποία καλεί τον πρώην πρωθυπουργό να διαθέσει όλα τα έσοδα από το βιβλίο του στους απλήρωτους εργαζόμενους των Μέσων Ενημέρωσης του ΣΥΡΙΖΑ («Αυγή», Κόκκινο κ.ά.).
Κατάσταση αναμονής
Τέλος, να σημειώσουμε ότι την «Ιθάκη», όπως είναι ο τίτλος του βιβλίου του Τσίπρα, εκτός από τους πολιτικοποιημένους αναγνώστες, την περιμένουν και όσοι μετείχαν (υπουργοί, κρατικοί αξιωματούχοι, θεσμικοί παράγοντες ακόμη και επιχειρηματίες) στη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Περιμένουν να δουν πώς τους αξιολογεί ή αν τους εκθέτει ο πρώην πρωθυπουργός.
Μάλιστα, κάποιες πληροφορίες αναφέρουν ότι στο αρχικό κείμενο υπήρξαν διορθώσεις, ενδεχομένως για να μην υπάρξουν ενστάσεις και να μην προκληθούν εντάσεις από όσους (συντρόφους, πολιτικούς αντιπάλους, κοινοτικούς αξιωματούχους) θεωρούν ότι θίγονται ή τα γραφόμενα δεν αποδίδουν με πιστότητα τα γεγονότα στα οποία αναφέρεται ο συγγραφέας.
Φέρνουν δε ως παράδειγμα το δημοψήφισμα του 2015. Σε πρόσφατη δήλωσή του ο Αλέξης, παρεμβαίνοντας στη διαμάχη που υπάρχει για την πλατεία Συντάγματος και τον Αγνωστο Στρατιώτη, αναφέρθηκε στις ιστορικές συγκεντρώσεις του 1843 και του 1943, αλλά ξέχασε, μας λένε, την Πάνω και την Κάτω πλατεία του 2011 που τον οδήγησε αρχικά στην αξιωματική αντιπολίτευση και στη συνέχεια στην πρωθυπουργία.
Ούτε καν στη δική του συγκέντρωση στις 3 Ιουλίου 2015, δύο μέρες πριν από το δημοψήφισμα, δεν αναφέρθηκε, τότε που, όπως είπε στους δεκάδες χιλιάδες οπαδούς του «Οχι»: «Σήμερα ολόκληρος ο πλανήτης έχει στραμμένα τα μάτια του στην πλατεία Συντάγματος», επειδή «στέλνουμε μήνυμα δημοκρατίας, αξιοπρέπειας και ελπίδας στους εκβιαστές των Βρυξελλών και του ΔΝΤ».
Φωτογραφία: EUROKINISSI
